Συμπληρώματα διατροφής: Η εποχή της αθωότητας τελείωσε?
Χρόνια τώρα, η επιστήμη αποδεικνύει την αναμφισβήτητη χρησιμότητα των βιταμινών και ιχνοστοιχείων στην ανθρώπινη υγεία. Πώς αλλιώς; Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία αποτελούν απαραίτητα λειτουργικά και δομικά μέρη του οργανισμού μας, χωρίς τα οποία γρήγορα επέρχεται ασθένεια και θάνατος. Τα ιχνοστοιχεία είναι τα κοινώς λεγόμενα μέταλλα και χημικά στοιχεία που βρίσκονται σε ισχνές ποσότητες στο σώμα μας και οι βιταμίνες είναι ουσίες που χρησιμεύουν σε ζωτικές χημικές αντιδράσεις του οργανισμού. Μία από τις βασικότερες πηγές των βιταμινών και ιχνοστοιχείων αποτελεί μία ισορροπημένη διατροφή με βάση τα φρούτα και τα λαχανικά. Όμως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η κατανάλωση fast food πολλές φορές μας στρέφει στη λήψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων σε χάπια, καθώς ο υγιεινός τρόπος διατροφής πολλές φορές απαιτεί χρονοβόρες συνταγές και προετοιμασίες. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονος προβληματισμός στην παγκόσμια βιβλιογραφία για το πραγματικό όφελος των συμπληρωμάτων διατροφής στην ανθρώπινη υγεία.
Τα συμπληρώματα διατροφής συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου σε γυναίκες άνω των 65 χρόνων.
Προς έκπληξη της επιστημονικής κοινότητας η χρήση χαπιών ως συμπληρωμάτων διατροφής αποδεικνύεται δυστυχώς επιβλαβής για τη δημόσια υγεία, όπως έδειξε μία μεγάλη μελέτη 38,772 γυναικών στις Η.Π.Α., οι οποίες παρακολουθούνταν για 22 χρόνια. Στη μελέτη αυτή, η χρήση πολυβιταμινών, βιταμίνης Β6, φυλλικού οξέως (folic acid), μαγνησίου (Mg), χαλκού (Cu) και σιδήρου (Fe) συνδέθηκε με αυξημένη θνητότητα σε σύγκριση με γυναίκες που δεν έπαιρναν τα συμπληρώματα αυτά. Αντιθέτως, η χρήση ασβεστίου και βιταμίνης D συνδέθηκε με μειωμένη πιθανότητα θανάτου στις ίδιες γυναίκες.
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα, που έρχεται να προστεθεί σε ένα ολοένα αυξανόμενο όγκο δεδομένων από προηγούμενες μελέτες, είναι ότι η χρήση αντιοξειδωτικών, όπως η βιταμίνη Ε, Α και β-καροτένιου, μείωσαν την επιβίωση σε γηραιότερες γυναίκες. Ενδεχομένως, η οξείδωση των ιστών, ή αλλιώς η γήρανσή τους μέσα από χημικές διαδικασίες, να είναι απαραίτητη για… την επιβίωσή μας.
Η βιταμίνη Ε συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη
35,000 άντρες εθελοντές έλαβαν βιταμίνη Ε ή/και σελήνιο σε μία μελέτη της επίδρασης των ουσιών στην ανθρώπινη υγεία. Βέβαια, η μελέτη αυτή διεκόπει πρόωρα, καθώς παρουσιάστηκε μεγάλο ρίσκο για την υγεία των συμμετεχόντων. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα των ανδρών που κατανάλωναν βιταμίνη Ε παρουσίασαν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Χαρακτηριστικά ανά 1000 λήπτες βιταμίνης Ε, 76 παρουσίασαν καρκίνο, μία αύξηση που ισοδυναμεί με 17% αυξημένο ρίσκο. Βέβαια, η δόση που χρησιμοποιήθηκε ήταν αρκετά μεγαλύτερη από τις συνιστώμενες, αλλά δεν παύουν τα ευρήματα αυτά να κλονίζουν την πεποίθησή μας ότι τα συμπληρώματα διατροφής είναι αθώα και υπεράνω πάσης υποψίας.
Αν και η μελέτη αυτή δείχνει μία απλή συσχέτιση και όχι απαραίτητα αιτιολογική συνάφεια, είναι φανερό ότι τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να μην είναι τόσο άκακα όσο φαίνονται, τουλάχιστον για γυναίκες και άνδρες προχωρημένης ηλικίας. Εξάλλου η μελέτη έρχεται να προστεθεί σε άλλες παλαιότερες, οι οποίες υποστηρίζουν παρόμοια διδάγματα. Όμως, αν και δεν αποδεικνύεται άμεσα κάποια συσχέτιση, θα χρειαστούν και άλλες μελλοντικές μελέτες να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα.
Σκεπτόμενος κανείς ότι το 1/3 των πολιτών στις ανεπτυγμένες κοινωνίες καταναλώνει συμπληρώματα διατροφής, οι συνέπειες ενός τέτοιου ευρήματος μπορεί να είναι τεράστιες. Παρ’ όλα αυτά ένα είναι σίγουρο: Η λήψη των θρεπτικών συστατικών μάς είναι σίγουρα πιο ασφαλής από φυσικές πηγές, όπως η κατανάλωση των Μεσογειακών μας αγαθών, δηλαδή φρούτων, λαχανικών και ελαιόλαδου.